تفاوت ساتنا و پایا چیست؟
در این مطلب تفاوت ساتنا و پایا را بخوانید، با زمان واریز، سقف انتقال و کارمزد هر سامانه آشنا شوید و بهترین گزینه را انتخاب کنید.

سامانههای ساتنا و پایا از ابزارهای مهم و رسمی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هستند. هر دوی این سامانهها برای جابهجایی پول بین حسابهای بانکی استفاده میشوند، بهویژه زمانی که مبلغ تراکنش بالا باشد. شاید برای شما هم این سوالات مطرح شده باشد که تفاوت ساتنا و پایا چیست؟ انتقال پایا چقدر طول میکشد؟ سقف انتقال ساتنا و پایا چقدر است؟ در این مقاله تصمیم داریم به بررسی جزئیات تفاوتهای میان این دو سامانه بپردازیم. پس در ادامه مطلب همراه ما باشید تا به پاسخ این سوال برسیم.
پایا چیست؟
واریز پایا چیست؟ سامانه پایا که عملکردی مشابه با ساتنا دارد، برای انتقال وجه از یک حساب بانکی به حسابی دیگر، چه در همان بانک و چه در بانکی دیگر، استفاده میشود. با پایا این امکان برای شما فراهم میشود که مبلغ مورد نظرتان را از حساب خود به حساب دیگران حواله دهید. این سیستم انتقال پول به صورت الکترونیکی طراحی شده و هم افراد حقیقی و هم اشخاص حقوقی میتوانند از آن بهره ببرند.
شما در سامانه پایا قادرید اطلاعاتی مانند شماره کارت مشتریان، لیست حقوق کارمندان و سایر موارد مشابه را تعریف کنید و سپس با استفاده از این سرویس، مبالغ مختلف را در زمان دلخواه خود، با وجههای متنوع و مشخص، به حسابها واریز نمایید. پرداختها در پایا بر اساس سیکل پایا انجام میشود که در بازههای زمانی منظم، عملیات انتقال را بهصورت گروهی پردازش میکند.
سامانه پایا که در بانکها و موسسات مالی کاربرد گستردهای دارد، مزایا و معایب خاص خود را به همراه دارد.در ادامه، این نقاط قوت و ضعف را با هم مرور خواهیم کرد:
مزایای پایا
- هزینه کم: یکی از مزیتهای اصلی پایا، کارمزد پایین آن است. این موضوع بهویژه در انتقال وجه پایا با مبالغ بالا، به کاهش چشمگیر هزینهها کمک میکند.
- دسترسی از طریق اپلیکیشنها: برای استفاده از پایا، نیازی به مراجعه حضوری نیست؛ شما میتوانید با اپلیکیشن بانکی مربوط به خود، وجه مورد نظر را منتقل کنید.
- کاربرد گروهی: این سامانه برای پرداختهای گروهی و دورهای مانند واریز حقوق کارکنان، گزینهای مناسب و کاربردی است.
- سطح امنیت مناسب: پایا تحت کنترل و نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و از نظر امنیتی در سطح قابل قبولی قرار دارد.
- پشتیبانی گسترده: تقریبا تمام بانکها و موسسات مالی کشور از این سرویس پشتیبانی میکنند و همین موضوع باعث میشود کاربران با سهولت بیشتری از آن استفاده کنند.
معایب پایا
- تاخیر در تراکنشها: انجام تراکنشها در این سامانه در بازههای زمانی خاصی در روز انجام میشود. به همین دلیل گاهی ممکن است فرد بپرسد: «پایا چقدر طول میکشه؟» که پاسخ آن بسته به زمان ثبت درخواست، از چند ساعت تا حتی یک روز کاری ممکن است متغیر باشد.
- سقف محدود انتقال وجه: بیشتر بانکها محدودیتی برای مبلغ قابل انتقال از طریق پایا در نظر گرفتهاند. این سقف روزانه حدود ۱۰۰ میلیون تومان است که ممکن است برای برخی کاربران مشکلساز باشد.
- احتمال بروز اختلالات بانکی: در شرایطی که حساب بانکی شما با مشکل مواجه شده باشد (مثل مسدودی یا اختلال سیستمی)، احتمال دارد تراکنشها ناتمام باقی بمانند یا با تاخیر بیشتر انجام شوند.
- واریز در روزهای تعطیل: از آنجا که پایا طبق زمانبندی رسمی بانک مرکزی فعالیت میکند، در زمان واریز پول دستگاه کارتخوان در روزهای تعطیل یا تعطیلی بانکها، انجام تراکنشها ممکن است تا روز کاری بعدی به تعویق بیفتد.
ساتنا چیست؟
ساتنا که نام کامل آن «سامانه تسویه ناخالص آنی» است، یکی دیگر از ابزارهای بانکی برای انتقال پول بین حسابها یا بانکهای مختلف به شمار میرود.
از این روش زمانی استفاده میشود که مبلغ انتقال بالا است و به انجام تراکنشهای متعدد نیاز نیست.سامانه ساتنا از نظر امنیتی در سطح بسیار بالایی قرار دارد؛ چراکه هر پرداخت در آن با یک کد ۱۶ رقمی یکتا و غیرقابلتکرار در کل شبکه بانکی کشور ثبت میشود. از همینرو در بررسی فرق ساتنا و پایا، امنیت منحصر به فرد ساتنا یکی از نقاط تمایز اصلی به حساب میآید.
در ادامه میخواهیم به بررسی دقیقتر مزایا و چالشهایی که هنگام استفاده از این سامانه ممکن است با آن مواجه شوید، بپردازیم.
مزایای ساتنا
- سرعت بالا در انجام تراکنش: یکی از مهمترین مزایای ساتنا این است که واریز وجه در آن بهصورت آنی انجام میشود. مبلغ در عرض حدود ۳۰ دقیقه به مقصد میرسد.
- تسهیل انتقال بینبانکی: با استفاده از این سامانه، مشتریان بهراحتی میتوانند پول را از حساب خود در یک بانک به حسابی در بانک دیگر منتقل کنند.
- امنیت قوی: تمام مراحل انتقال در ساتنا تحت نظارت بانک مرکزی و بر اساس استانداردهای ایمنی تعریفشده انجام میگیرد.
- مناسب برای مبالغ بالا: سامانه ساتنا امکان انتقال مبالغ بالایی تا سقف حدود ۲۰۰ میلیون تومان را در هر تراکنش فراهم کرده است.
معایب ساتنا
- کارمزد نسبتا بیشتر: یکی از نقاط ضعف این سامانه، هزینهای است که برای انجام تراکنش دریافت میشود؛ گرچه این هزینه خیلی زیاد نیست اما در مقایسه با پایا، بالاتر است.
- محدودیت زمانی در استفاده: استفاده از ساتنا فقط در ساعتهای کاری بانکها امکانپذیر است و در خارج از این زمان، امکان ارسال وجه از این طریق وجود ندارد.
تفاوت ساتنا و پایا در روش های انتقال وجه
برای درک بهتر تفاوت ساتنا و پایا، بهتر است نگاهی به روشهایی که از طریق آنها میتوان پول را از حسابی به حساب دیگر منتقل کرد، بیندازیم. در ادامه روشهای انتقال وجه در هر دو سامانه را بررسی میکنیم:
روشهای انتقال وجه از طریق سامانه پایا
- بانکداری اینترنتی: در صورتی که از خدمات اینترنت بانک استفاده میکنید، کافی است در بخش مربوط به انتقال وجه، گزینه انتقال وجه پایا را انتخاب کرده و اطلاعات مورد نیاز مانند شماره شبای مقصد، نام بانک و مبلغ را وارد کنید.
- دستگاههای خودپرداز (ATM): برخی از خودپردازهای بانکی این امکان را فراهم کردهاند که کاربر پس از وارد کردن کارت خود و انتخاب گزینه مناسب، انتقال پایا را از طریق منوی دستگاه انجام دهد.
- اپلیکیشنهای موبایلی بانکها: اپهای بانکی که روی گوشی نصب میشوند، یکی از آسانترین راهها برای انجام انتقال وجه از طریق پایا هستند و تنها با چند کلیک میتوانید تراکنش خود را انجام دهید.
روشهای انتقال وجه از طریق سامانه ساتنا
- بانکداری اینترنتی: مشتریانی که به سیستم بانکداری آنلاین دسترسی دارند، میتوانند با انتخاب گزینه انتقال وجه ساتنا و وارد کردن اطلاعات مورد نظر مانند شماره حساب مقصد، نام بانک و مبلغ، پول را منتقل کنند.
- مراجعه حضوری به بانک: یکی از رایجترین راهها برای استفاده از ساتنا، مراجعه به یکی از شعب بانک و پر کردن فرم مخصوص این نوع انتقال است. این روش برای زمانی مناسب است که بخواهید مبالغ نسبتا بالا را انتقال دهید و نیاز به تایید حضوری دارید.
تفاوت ساتنا و پایا در مدت زمان واریز
در این بخش تفاوت ساتنا و پایا از نظر زمانبندی و سرعت انجام تراکنشها بررسی شده است:
مدت زمان واریز ساتنا
مدتزمان انجام تراکنش در سامانه ساتنا بین ۲ ثانیه تا ۲۰ دقیقه متغیر است و این عملیات صرفا در زمان کاری رسمی بانکها انجام میشود.
اگر درخواست انتقال وجه خارج از ساعات کاری ثبت شود، عملیات به روز کاری بعدی موکول خواهد شد.(لازم به ذکر است که ساعات کاری بانکها از شنبه تا چهارشنبه ۸ تا ۱۳ و در روزهای پنجشنبه از ۸ تا ۱۲ ظهر میباشد.)
یکی از ویژگیهای جالب این سامانه آن است که اگر در طول روز چند ساتنا به حساب شما واریز شود، همه آنها به ترتیب و بدون محدودیت به حسابتان خواهد رسید.
سامانه ساتنا با سرعت بسیار بالا و بدون دریافت کارمزد، یکی از سریعترین راههای انتقال وجه است و به خوبی میتواند نیازهای فوری شما را پاسخ دهد. بهطور کلی، زمان واریز ساتنا و پایا از مهمترین تفاوتهای بین این دو سامانه به شمار میرود.
مدت زمان واریز پایا
در مورد پایا، عملیات واریز در طول روز بهصورت دستهای و زمانبندیشده انجام میشود. این سامانه در طی روز سه نوبت پرداخت را پردازش میکند. این بدان معناست که مبلغی که شما از طریق پایا ارسال کردهاید، در یکی از ساعات واریز پایا به حساب مقصد واریز خواهد شد، نه بهصورت لحظهای.
در واقع واریز به صورت کامل نیست و ممکن است مبلغ مورد نظر شما به شکل بخشبخش و در زمانهای مختلف به مقصد برسد. بسیاری از کاربران هنگام دریافت پیامک واریز وجه از پایا تصور میکنند که مبلغ باید فوری در حسابشان ظاهر شود، اما باید توجه داشت که این موضوع وابسته به سیکل پایا است.
به همین دلیل است که خیلیها حواله ساتنا را به پایا ترجیح میدهند، چون سرعت انجام تراکنش در آن بالاتر است. اگر قصد دارید پرداختهای منظم و زمانبندیشدهای در روزهای آتی انجام دهید، استفاده از پایا برایتان مناسبتر خواهد بود.
همچنین باید توجه داشت که در زمان واریز پول دستگاه پوز در روزهای تعطیل، عملیات پایا متوقف میشود و تا شروع روز کاری بعدی به تاخیر میافتد. به همین دلیل، آگاهی از ساعت واریز پایا و برنامهریزی بر اساس آن اهمیت زیادی دارد.
تفاوت ساتنا و پایا در محدودیت انتقال
در ادامه محدودیتهایی را که برای انتقال وجه در دو سامانه ساتنا و پایا وجود دارد، ذکر شده است:
محدودیت انتقال ساتنا
استفاده از ساتنا زمانی کاربرد دارد که مبلغ انتقالی شما از ۵۰ میلیون تومان بیشتر باشد. این ویژگی باعث میشود بسیاری از موانع مربوط به انتقال مبالغ بالا در عملیات بانکی برطرف شود و دیگر نیازی به تقسیم مبلغ به بخشهای کوچکتر نباشد. درواقع یکی از نقاط قوت اصلی ساتنا، نبود محدودیت در سقف انتقال به بالا است، که آن را به گزینهای مناسب برای جابهجایی مبالغ کلان تبدیل کرده است.
محدودیت انتقال پایا
برخلاف ساتنا، سامانه پایا دارای محدودیت مشخصی در مقدار وجه قابل انتقال در هر روز است. بهطور معمول، حداقل مبلغ قابل انتقال از طریق پایا ۵۰ میلیون ریال (۵ میلیون تومان) و حداکثر مبلغ انتقالی یا همان سقف پایا در اغلب بانکها ۱۰۰ میلیون تومان در روز است. در نتیجه اگر قصد انتقال وجهی بیش از این مقدار را دارید، باید یا تراکنش را به چند بخش تقسیم کنید یا از ساتنا استفاده نمایید.
نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه کنید این است که در صورت ثبت حواله پایا، امکان لغو یا بازگرداندن مبلغ وجود ندارد. بنابراین پیش از آنکه روی گزینه انتقال کلیک کنید، حتما مشخصات گیرنده شامل شماره شبا و نام را با دقت بررسی نمایید. چراکه در صورت بروز اشتباه، بانک مسئولیتی در قبال آن نخواهد پذیرفت و تنها خود شما مسئول عواقب آن خواهید بود.
تفاوت کارمزد پایا و ساتنا
اگر قصد دارید یکی از سامانههای پایا یا ساتنا را برای انتقال وجه انتخاب کنید، آگاهی از میزان کارمزدی که باید پرداخت کنید، میتواند به تصمیمگیری بهتر شما کمک کند.
کارمزد انتقال پول با سامانه پایا
میزان کارمزد انتقال پایا به نوع انتقال (تکی یا گروهی) بستگی دارد و هرکدام ساختار مشخصی دارند:
- کارمزد حواله تکی: برای انتقال تکی از طریق پایا، هزینه کارمزد برابر با ۰.۰۱ درصد از مبلغ انتقالی است. به عنوان مثال، اگر شما بخواهید مبلغ ۱۵ میلیون تومان را از این طریق جابهجا کنید، باید ۱۵۰۰ تومان کارمزد بپردازید. اما توجه داشته باشید که سقف کارمزد انتقال پایا معادل ۲۵۰۰ تومان است. یعنی اگر حتی ۶۰ میلیون تومان را پایا کنید که بر اساس درصد تعیینشده کارمزد آن ۶۰۰۰ تومان خواهد بود، تنها ۲۵۰۰ تومان از حساب شما کم میشود.
- کارمزد حواله گروهی: اگر پرداختهایتان بهصورت گروهی انجام میگیرد، برای هر تراکنش جداگانه باید ۱۰۰ تومان کارمزد بپردازید. در این حالت مبلغ تراکنش اهمیتی ندارد. برای مثال اگر ۲۰ تراکنش ثبت کنید، باید ۲۰۰۰ تومان کارمزد بپردازید و اگر ۳۰ تراکنش داشته باشید، این مبلغ به ۳۰۰۰ تومان میرسد.
هزینه انتقال ساتنا
در مقابل، هزینه انتقال ساتنا برای هر تراکنش برابر با ۰.۰۲ درصد از مبلغ انتقالی است. سقف کارمزد در این سامانه ۲۵ هزار تومان تعیین شده است. به عنوان نمونه، اگر مبلغی معادل ۸۰ میلیون تومان را از طریق ساتنا انتقال دهید، باید ۱۶ هزار تومان کارمزد پرداخت کنید. اما اگر بخواهید ۲۰۰ میلیون تومان را منتقل کنید،
نرخ ۰.۰۲ درصدی برابر با ۴۰ هزار تومان خواهد بود. با این حال، چون سقف کارمزد ۲۵ هزار تومان است، تنها همان مقدار از شما دریافت میشود. نکته قابل توجه این است که نرخ کارمزد برای انجام عملیات انتقال چه بهصورت حضوری در شعبه بانک و چه بهصورت غیرحضوری از طریق اپلیکیشن یا اینترنت بانک، یکسان است.
تفاوت ساتنا و پایا در ساعت انتقال وجه
یکی از نکات مهم در انتخاب بین پایا و ساتنا، آگاهی از زمانهایی است که انتقال وجه از طریق این سامانهها پردازش میشود. اگر برایتان مهم است که وجه مورد نظرتان در کوتاهترین زمان ممکن به حساب مقصد برسد، سامانه ساتنا گزینه مناسبی برایتان خواهد بود. این سامانه در تمامی روزهای کاری بین ساعت ۸ صبح تا ۱۴ فعال است و انتقال وجه را با سرعتی بالا، حداکثر در مدت ۳۰ دقیقه انجام میدهد.
در مقابل، عملیات انتقال در سامانه پایا به شکل لحظهای انجام نمیشود و فرآیند آن در قالب چند چرخه زمانی مشخص در طول روز صورت میگیرد:
- چرخه اول: ساعت ۰۳:۴۵ بامداد
- چرخه دوم: ساعت ۱۰:۴۵ صبح
- چرخه سوم: ساعت ۱۳:۴۵ ظهر
- چرخه چهارم: ساعت ۱۸:۴۵ عصر
- روزهای تعطیل: فقط چرخه ۱۳:۴۵ فعال است.
لازم به ذکر است که تراکنشهای ثبتشده در سامانه پایا فقط در همین بازههای مشخص زمانی و در روزهای کاری پردازش میشوند. برای آنکه تراکنشتان به چرخه مورد نظر برسد، باید درخواست انتقال را حداکثر تا نیم ساعت پیش از شروع چرخه ثبت کنید.
سخن آخر
سامانههای ساتنا و پایا امکانات قابل توجهی را در اختیار کاربران قرار میدهند تا بدون مراجعه حضوری، واریز و انتقال وجه را بهراحتی از طریق اینترنت انجام دهند. در این مطلب با تفاوت ساتنا و پایا آشنا شدید و محدودیتهایی که هرکدام در فرآیند انتقال وجه دارند را بررسی کردیم. در پایان این نکته را به خاطر داشته باشید که برخلاف روشهای سنتی گذشته، در هر دو روش جدید برای انتقال وجه، به دریافت شماره شبا نیاز دارید. برای دریافت شماره شبای گیرنده میتوانید از طریق شماره حساب یا شماره کارت بانکی اقدام کنید تا فرآیند انتقال بهدرستی انجام شود.